Geschiedenis

 

Legende van de Guaraní-indianenGuarani indanen

Er is een oude Guaraní legende die betrekking heeft op de oorsprong van de Guaraní in de bossen van Paraguay. Volgens de legende, hebben de voorouders van de Guaraní in het verre verleden vanuit een ver land een grote en ruime oceaan overgestoken om zich in Amerika te vestigen. Ze vonden het land prachtig maar ook vol gevaren; door middel van toewijding en inspanning bedwongen zij het land en ontstond er een nieuwe beschaving.

De Guaraní stammen bewerkten het land en werden een uitstekende ambachtslui. Ze keken uit naar de komst van een lange, licht getinte, bebaarde God met blauwe ogen (Pa 'i Shume) die, volgens de legende, neer zou dalen uit de hemel en zijn genoegen zou uitspreken over de Guaraní. Hij zou hen religieuze kennis bijbrengen en hen bepaalde landbouwpraktijken leren die van nut konden zijn in tijden van droogte en epidemieën maar ook in het dagelijkse leven. Zo niet belangrijker, hij zou het geheim van gezondheid en geneeskunde onthullen en de helende kwaliteiten van inheemse planten bekend maken. Eén van de belangrijkste geheimen was hoe de bladeren van de Yerba Mate boom te oogsten en te bereiden. De mate drank zou bedoeld zijn om gezondheid, vitaliteit en een lang leven te garanderen.

yerba mate wildWat gebeurde er: de stam had een deel van het bos vrijgemaakt, maniok en maïs geplant, maar na vier of vijf jaar was de bodem uitgeput en moest de stam verder trekken. Moe van dit verhuizen, kon een oude Indiaan niet meer verder en moest achterblijven. Het hart van zijn jongste dochter, Jary, werd hierdoor verscheurd: mee gaan met de stam, of bij haar vader blijven. Ondanks het dringende verzoek van haar vrienden om mee te gaan, bleef ze bij haar vader. Dit gebaar van liefde werd beloond. Op en dag kwam een onbekende sjamaan aan op de ranch en vroeg Jary wat ze nodig had om zich weer gelukkig te voelen. Het meisje vroeg niets. Maar de oude man vroeg: "Ik wil nieuwe krachten om verder te gaan en Jary naar de stam te brengen die ze achterliet".

Yerba mate met vruchtDe sjamaan gaf hem een zeer groene plant, geparfumeerd met vriendelijkheid en vroeg hem het te planten, de bladeren te plukken, ze drogen op vuur, ze te malen en de gemalen blaadjes in een kalebas te doen, warm of koud water er over te schenken en de thee te drinken. "In deze nieuwe drank, vindt u een gezonde 'vriend', zelfs in de trieste uren van de wreedste eenzaamheid." Waarna hij weg ging.
Zo was "caá-mini" geboren, waaruit de caá-y drank ontstond die de mensen later zou aannemen onder de naam Chimarrão in Brazilië en Yerba Mate in Argentinië, Uruguay en Paraguay.

Het groene sap drinkende, herstelde de oude man, kreeg nieuwe krachten en was in staat om de lange reis te hervatten om hun verwanten weer te ontmoeten. Ze werden met open armen ontvangen. De hele stam nam de gewoonte van het drinken van het groene kruid over dat kracht en moed zou geven. Mate werd het meest voorkomende ingrediënt in het huishouden van de Guaraní en is heden ten dage nog steeds zo.

 

De Jezuïeten

JezuïetenDe Guaraní Indianen van Zuid-Amerika waren een semi-nomadisch volk en waren de eersten waarvan we weten dat ze yerba mate oogstten en dronken. Zij beschouwen de Yerba boom als een geschenk van de goden en yerba mate als een drank van de goden. Het had een goede voedingswaarde, maar speelde ook een belangrijke maatschappelijke rol en werd gebruikt als onderdeel van hun rituelen maar werd ook gebruikt als een betaalmiddel met andere pre Spaanse culturen zoals de Inca's en de Charruas.
Toen de Spanjaarden vroeg 16e eeuw naar Argentinië kwamen zagen ze de inheemse bevolking yerba mate drinken. Ze probeerden de thee, vonden het lekker en leerden hoe ze de thee moesten brouwen en z'n heilzame kwaliteiten te gebruiken. Hierdoor ontstond er vraag naar de thee en rond de jaren 1600 cultiveerden de Jezuïeten de yerba mate op plantages.

Argentijnse gaucho drinkt yerba mateDe Jezuïeten hadden ontdekt hoe de yerba zaden ontkiemden. Er werd gedacht dat alleen de zaden die via de spijsvertering van bepaalde vogels waren gegaan zouden ontkiemen, omdat de maagsappen het harde omhulsel van het zaad verzachtten. Hoe het ook moge zijn, toen de Jezuïeten in 1767 werden verdreven, ging ook alle kennis van het cultiveren van de yerba mate op plantages verloren. Bosexploïtatie van yerba mate werd wel voortgezet, maar het werd niet meer verbouwd op plantages. Tijdens het tijdperk van de houtkap, werden de gaucho's, (nomadische cowboys van de pampa's, Zuid-Amerikaanse prairie ten oosten van de Andes), die afstammelingen waren van de Spanjaarden of mestiezen (gemengd Spaans en Indiaans), verwoede drinkers van yerba mate en dronken het rond het kampvuur na een dag hard werken.

In de 19e eeuw, herontdekte een Franse botanicus, Aimé Bonplant (1773 - 1885) het geheim van de kieming, maar ook dit is verloren gegaan. Zeer vroeg in de 20e eeuw werd het geheim opnieuw ontdekt. Teelt op plantages kon opnieuw beginnen. Vandaag de dag wordt de yerba mate gekweekt op plantages in delen van Argentinië, Brazilië, Uruguay en Paraguay. Hoewel pogingen zijn gedaan om het kruid op soortgelijke gebieden in andere continenten te cultiveren, zijn ze allemaal mislukt. De verwerking en consumptie van yerba mate is in principe onveranderd gebleven ten opzichte van vroeger tijden.

 

vrouw drinkt yerba mateTé Nacionales

In de loop van de eeuwen, heeft yerba mate zich ontwikkeld tot een icoon van de nationale identiteit voor een groot aantal Zuid-Amerikaanse landen, met name Argentinië, Uruguay en Paraguay. Tot op de dag van vandaag kan men Argentijnen die naar het buitenland reizen gemakkelijk herkennen aan hun 'mate uitrusting', die ze naar elke gelegenheid meenemen.

 

Een ritueel van vriendschap en gastvrijheid

Het hart van de yerba mate cultuur is het ritueel van het delen. Als een Argentijnse je vraagt om een yerba mate te delen, is dit een groot compliment. Ze nodigt je uit in een cirkel van vriendschap en gastvrijheid. Net zoals de Japanse theeceremonie, heeft zich een subtiele taal ontwikkeld rond het inschenken van het water en de hoeveelheid ervan.

 

Yerba Mate heden ten dage

glas yerba mate

Yerba mate heeft eindelijk zijn regionale identiteit weten af te schudden en gaat mondiaal. Het wordt gezien als "power ingredient" in energy drinks en andere producten in onze snelle westerse cultuur. De hoop is echter dat we de traditie rond yerba mate kunnen blijven behouden.



bron:
www.yerbamate.squarespace.com/history-culture en www.yerbamatecafe.com




Je kunt jouw Yerba Mate in onze WEBWINKEL bestellen.

 

We proberen je zo goed mogelijk te informeren dus mocht je van mening zijn dat er onvolkomenheden in bovenstaande tekst staan, laat het ons weten. We horen het graag.